آی مت
رباتیک
سیمث
با ریاضی، شاد و خلاق باش
چرا دانش آموزان برخي از كشورها از جمله سنگاپور، كره، چين‌تايپه و ژاپن در بالاترین سطح موفقیت در آزمون‌های بين‌المللي معتبر ریاضی و علوم (TIMSS) قرار دارند؟
آيا شيوه آموزش رياضي آنها متفاوت است
يا دانش‌آموزان با هوش‌تري دارند؟
راز موفيقت آنها چيست؟
"آزمون تيمز" چیست؟
مجموعه‌ای از ارزیابی‌های بین‌المللی از علم ریاضی و علوم دانش‌آموزان کلاس چهارم و هشتم در سراسر جهان است. که هر چهار سال یک بار برگزار می شود.
TIMSS یکی از شاخص‌های مهم، انجمن بین‌المللی ارزیابی دستاورد آموزشی (IEA) است که هدف آن اجازه دادن به سیستم‌های آموزشی در سراسر جهان است تا برای مقایسه دستاوردهای تحصیلی خود با یکدیگر اقدام کنند و بر اساس تجربیات بدست آمده، برای ارتقای آموزش خود گام بر دارند.
این آزمون تاکید بر:
- استدلال منطقی
- تفکر انتقادی
- وضعیت در دنیای واقعی
- درک مفاهیم
- حل مسئله
روند صعودی وضعیت برخي از كشورها كه در سنين كودكي به آموزش مفاهيم پايه رياضي مبتني بر خلاقیت، بازي و سرگرمي توجه كرده اند
برابر گزارش رسمي سازمان پژوهش و برنامه ريزي آموزشي وزارت آموزش و پرورش
مشکل دانش‌آموزان ایرانی در كسب نتايج ضعيف در آزمون بين المللي تيمز
- ضعف در تحلیل و استنباط
- اعتماد به نفس پايین دانش آموزان
- تكيه آموزش بر مطالب حفظی و اطلاعات حاصل از متن و عدم درک مفهومی
- عدم توجه به خلاقیت و ابتکار
- عدم توجه به یادگیری مستقل
علت موفيقت دانش آموزان سنگاپوري، كره‌اي، ژاپني و ..... در آزمون‌های بین‌المللی ریاضی
- اعتماد به نفس بالا،
- تاکید شیوه آموزش بر درک مفهومی،
- تقویت قدرت تجزيه و تحليل،
- توجه جدی به خلاقیت و نوآوری در آموزش،
- اهمیت به مهارت حل مسئله،
- نگرش مثبت و علاقه دانش‌آموزان به ریاضی
چشم‌انداز Cmaths
توانمندسازی مخاطبان از طریق تفکر خلاق و
حل مسئله، همراه با افزایش اعتماد به نفس و استقلال که نه تنها در مسیر موفقیت درسی، بلکه در زندگی روزمره آنها نیز تأثیر گذار باشد.
ماموریت Cmaths
از طریق برنامه نوآورانه ما،
برای کودکان فرایندهای حل مسئله تحریک شده،
اجازه داده می شود، مستقل یاد بگیرند
تا اشتیاق به ریاضیات برای زندگی موفق‌تر ایجاد شود.
ويژگي‌هاي آموزش مفاهيم پايه رياضي به شيوه Cmaths
1-رویکرد برنامه درسی مبتنی بر یادگیری مارپیچی
پرورش یادگیری فعال و عمیق شدن تدریجی درک محتوای آموزشی
برنامه مبتنی بر الگوی درسی مارپیچی
- الگوی درسی مارپیچی یک روش آموزشی نوین است که دانش‌آموز در هر بار بررسی یا مواجهه با محتوای آموزشی، اطلاعات بیشتری در مورد آن می‌آموزد.
- به عبارت دیگر هر بار که دانش‌آموز با موضوعی مواجه می‌شود، دانش خود را در خصوص آن موضوع گسترش داده یا سطح مهارت خود را بهبود می‌بخشد و آن محتوا را بصورت تدریجی بیشتر و عميق‌تر می‌آموزد.
- برنامه درسی مارپیچی با مفاهیم بسیار ساده‌ای شروع می‌شود که با پیشرفت دانش‌آموز، مفاهیم یادگیری، پیچیده‌تر می شود.
2-محتوای آموزشی ساختارمند
یادگیری مستقل مبتني بر تفکر و کشف مهارت‌های حل مسئله
- یادگیری خودتنظیمی یا یادگیری مستقل یکی از مهمترین عوامل موفقیت تحصیلی دانش آموزان در سال‌های اخیر.
- دانش آموز در جريان این نوع يادگيري به طور فعال و مستقل، فرآیند یادگیری را با اتکای به خود، تنظيم، توسعه و هدايت می‌کند و مهارت‌ها، شایستگی‌ها و قابلیت‌های خود را ارتقاء می‌دهد.
- تقويت مهارت تمركز و توجه در درك مفاهيم پايه رياضي به منظور افزایش توانایی‌های ذهنی
- تسهیل رویکردهای آموزش رياضي با استفاده از ابزارهای دست ورزی
توسعه مفاهیم عینی، مصور، انتزاعی و توسعه مهارت از طریق فعالیت‌های عملی
تفکر عینی چیست؟
در تفکر عینی، فرد تنها وقایع فیزیکی پیرامونش را درک می کند.
فرد دارای این تفکر آنچه در اطرافش به وقوع می پیوندد را به همان صورت درک می‌کند.
در واقع هیچ گونه تجزیه و تحلیلی روی داده‌ها انجام نمی‌دهد و مستقیما آنها را باور می‌کند.
به همین علت است که کودکان زیر ۷ سال هیچ گونه درکی از دروغ ندارند و شما هر چه به آنها بگویی باور می‌کنند.
آنها تنها یک چیز را می‌بینند یا می شنوند و آن همان چیزی است که مستقیما وجود دارد.
نمی توانند درک کنند که ممکن است معنا و مفهوم دیگری پشت آن باشد.
به همین علت است که نمی‌توان با یک کودک با کنایه ، استعاره یا ضرب المثل‌ها صحبت کرد.
تفکر انتزاعی چیست؟
توانایی درک مفاهیم پیچیده ای است که در عین واقعی بودن، به صورت مستقیم با اشیاء و تجربیات ملموس فیزیکی سروکار ندارد.
این توع تفکر توانایی کسب اطلاعات از طریق حواس ما و برقراری ارتباط با جهان وسیع تری است.
این نوع استدلال شامل تفکر در مورد ایده ها و اصولی است که اغلب نمادین یا فرضی هستند مانند آزادی، عشق، ضرب‌المثل‌ها، کنایه، طنز
افرادی که قادر به تفکر انتزاعی هستند، اغلب در موارد زیر بسیار خوب عمل می‌کنند:
تست هوش؛
حل مسائل پیچیده؛
خَلق هنر در همه‌ی زمینه‌ها؛
ارائه‌ی راهکار‌ها و راهنمایی‌های نوآورانه و خلاقانه (تفکر متمایز)؛
شکل دادن نظریه ها و مطرح کردن دیدگاه‌ها؛
تفاوت Cmaths با سایر برنامه‌های ریاضی در چیست؟
حل مسئله
تفکر خلاقانه
تفکر خلاق چیست؟
روشی برای بررسی روابط و حل مسائل با استفاده از دیدگاهی متفاوت، اجتناب از راه حل‌های مرسوم و تفکر خارج از چارچوب و استفاده از روش‌های بدیع و تازه.
بسیاری اعتقاد دارند که فنون تفکر خلاقانه مبتنی بر تجربه است.
استیو جابز (بنیانگذار اپل) می‌گوید:
دلیل اینکه افراد خلاق، قادر هستند کارهای شاخص انجام دهند این است که آنها تجربه بیشتری دارند یا بیش از بقیه مردم در مورد تجارب خود فکر می کنند.
پس تفکر خلاق، مهارتی است که نیاز داریم، آن را تمرین کنیم و پرورش دهیم.
ویژگی های افراد خلاق
توماس ادیسون، اسحاق نیوتون، آلبرت اینشتین، ماری کوری، چارلی چاپلین، استیو جابز و سایر دانشمندان افرادی بودند که از تفکر خلاق برخوردار بودند.
اما خلاق بودن همیشه به معنی انجام کارهای بزرگ نیست، بلکه خلاقیت می تواند در تصمیم گیری ها و اقدامات کوچک نیز باشد ولی تاثیرات این اقدامات و تصمیم‌گیری ها می‌تواند در زندگی فرد بسیار مثبت باشد.
مهمترین ویژگی های مشترک افراد خلاق:
- توانایی برقراری ارتباط موفق،
- داشتن ذهن باز و پذیرای انتقاد،
- شجاع، ریسک‌پذیر، جسور به دنبال تجربه تازه،
- انعطاف پذیر،
- دارای توانایی تحلیل،
- سازمان دهنده،
- تبدیل موانع به منافع،
- داری قدرت تمرکز ذهن و تجسم،
مهارت حل مسئله
-یکی از مهارت های مهم دهگانه زندگی است
- فرآیندی ذهنی است که شامل کشف، آنالیز و حل مشکلات می‌شود.
- هدف نهایی حل مسئله غلبه بر موانع و پیدا کردن بهترین راه حل برای موضوعات است.
- یادگیری مهارت‌های حل مسئله به فرد کمک می‌کند در مواجهه با تعارضات راه حل‌های گوناگون را در نظر بگیرد و بهترین آنها را انتخاب کند.
- به مشکلات هم به چشم یک فرصت نگاه کرد
- یادگیری مهارت‌های زندگی از جمله مهارت حل مسئله در سنین پایین باعث می‌شود که کودک به اندازه کافی فرصت آزمون و خطا را داشته باشد و به خوبی در استفاده از آن ماهر شود.
جمع بندی ویژگی های برنامه Cmaths
- برنامه درسی مبتنی بر یادگیری مارپیچی
- محتوای آموزشی سارختارمند
- تقویت یادگیری مستقل مبتنی بر تفکر
- کشف مهارت های حل مسئله
- تقویت درک مفاهیم عینی و انتزاعی (تقکر سیستمی)
- حداکثر هم راستایی با برنامه درسی آموزش و پرورش
- مواد و محتوای آموزشی منحصربفرد از نظر طراحی و گرافیک
- فعالیت مبتنی بر بازی، سرگرمی و دست ورزی
درک مفاهیم پایه ریاضی:
- عدد
- کسر
- اندازه گیری
- آنالیز داده ها
- هندسه
- درصد
- شتاب و سرعت
- نسبیت
کسب مهارت از طریق فعالیت های:
- محاسبات عددی
- استدلال منطقی
- کاربرد در زندگی
- تجسم
- تفکر ترکیبی
حل مسئله اکتشافی از طریق:
- فهمیدن
- پردازش کردن
- مدلسازی کردن
- مرتبط و متصل کردن
- بکار بردن در زندگی
ترم بندی و قلمرو برنامه
سطوح مقدماتی: بر پایه فعالیت های شاد و سرگرم کننده
سطوح پیشرفته: بر پایه حل مسئله اکتشافی
مهارت های ریاضی تحت پوشش برنامه Cmaths
- محاسبات عددی
- استدلال منطقی
- کاربرد مفاهیم ریاضی در زندگی
- تجسم خلاق
- مشاهده
- تصمیم‌گیری و داوری
- تفکر تحلیلی و ترکیبی
- تجزیه و تحلیل
تفکر تحلیلی: بررسی یک سیستم با تبدیل کردن اجزای آن به جزییات ریزتر. با تفکر تحلیلی می‌توانیم یک مسئله بزرگ و پیچیده را به قطعات کوچک‌تری تقسیم کنیم و آن را با دقت بیشتری بررسی کنیم تعریف ماشین).
تفکر تحلیلی بر خصوصیات اجزا سیستم تاکید دارد .
تفکر ترکیبی: اجزا سیستم در تعامل و ارتباط با یکدیگر بررسی می‌شوند.
در تفکر ترکیبی اعتقاد بر این است که وقتي سيستم را تجزيه مي‌کنيم، ويژگي‌هاي مهم خود را از دست مي‌دهد. (مثلاً در بررسی رفتار رانندگان باید آنها را به‌عنوان یک عضو از جامعه شهری فرض کنیم).
تفکر ترکیبی به دنبال کشف روابط میان اجزا
تفکر تحلیلی و تفکر ترکیبی بر هم برتری ندارند. باید تفکر تحلیلی و تفکر ترکیبی را به‌صورت مکمل به کار ببریم.
روش‌های حل مسئله اکتشافی در Cmaths
- برگشت نظامند به محتوای قبلی
- بررسی و بیان مجدد مسئله
- مرور و تکرار آموخته ها
- حدس زدن و چک کردن
- الگویابی
- تمرکز بر پر کردن شکاف یادگیری یک کودک، به جای رویکرد استفاده از یک شیوه یادگیری برای همه
- استفاده ابزارهای یادگیری و دست ورزی مبتنی بر بازی و سرگرمی...
روش تدریس اکتشافی چیست
در روش تدریس اکتشافی، معلم با ایجاد هرگونه موقعیت و فرصت برای دانش آموز (با راهنمایی معلم یا حتی بدون راهنمایی)، به وی اجازه می دهد، مراحل کشف موضوع یا حل مسئله را در فرایند یادگیری، بر اساس تلاش فردی یا گروهی طی نماید.
اینکه آیا لازم است به دانش‌آموز راهنمایی‌هایی داده شود و این راهنمایی‌ها تا چه میزان باشد، به سطح توانایی دانش‌آموز، محتوای درسی، دشواری درس و مواردی از این قبیل وابسته است که تشخیص آن تماماً به آموزگار واگذار می شود.
روش تدریس اکتشافی چیست
بر این اساس 4 مدل کلی برای روش تدریس اکتشافی معرفی می‌شود:
1. بیان اصول و راه حل‌های مسئله: در این روش پایین‌ترین میزان خلاقیت و تدریس فعال وجود دارد که معمولا برای دانش‌آموزان ضعیف توصیه می‌شود. تنها نکته‌ی قابل کشف برای دانش‌آموز، پاسخ نهایی مسئله است.
2. بیان اصول: آموزگار تنها اصول را بیان می‌کند و کشف راه حل و پاسخ نهایی به عهده‌ی دانش‌آموزان است.
3. بیان راه حل: این نیز روشی تقریبا نزدیک به روش بیان اصول در تدریس اکتشافی است با این تفاوت که به جای بیان اصول، تنها به گفتن راه حل اکتفا می‌شود. شاید دانش‌آموز بتواند در خلال پیدا کردن راه حل، اصول را نیز کشف کند.
4- یادگیری راهنمایی نشده: معلم بنا به صلاحدید خود و درکی که از توانایی دانش‌آموزان دارد، هیچگونه راهنمایی ارائه نمی‌دهد و مسیر کشف را تمام و کمال به خود آنان می‌سپارد.
ویژگی های معلم در Cmaths
- آشنایی با مفاهیم ریاضی و کسب مهارت و معلومات در محتوای آموزشی
- ارتقای مهارت خلاقیت، تمرین خلاقیت و تبدیل خلاقیت به یک هدف روزانه
- اعتقاد به تفاوت های فردی و منحصربفرد تک تک دانش آموزان
- داشتن انگیزه و اعتماد به نفس قوی
- پذیرای ایده ها و نظرات غیر عادی دانش آموزان
- دادن آزادی به عمل دانش آموز تا حد ممکن
- تقویت خیال پردازی دانش آموز
- بعضا دادن فرصت اشتباه به دانش آموز
- ارتباط خوب و موفق با معلم های دیگر
- جمع آوری کلکسیونی از ایدهای تدریس و به اشتراک گذاری آن با معلمان دیگر
- برداشتن موانع تفکر خلاق از پیش روی دانش آموز
- تسلط به روش تدریس اکتشافی
- پر شور، مهربان، صبور، خوش بین، انعطاف پذیر و ....
سبک تدریس و کلاس بندی:
- یادگیری شخصی متناسب با نیازهای هر کودک با توجه به توانایی آنها
- شناسایی نقاط ضعف کودک از طریق تکنیک های پرسشگری تفکر برانگیز و کاوشی
- جمعیت کلاس : حداکثر 10 دانش آموز در هر کلاس
نمونه های از محتوای آموزشی
